Jak zwiększyć zawiązywanie owoców pomidorów? Naturalne nawozy i podlewanie

Wstęp

Uprawa pomidorów to dla wielu ogrodników prawdziwa pasja, ale też nie lada wyzwanie. Nic tak nie frustruje, jak widok bujnych krzaków obsypanych kwiatami, które jednak nie chcą przekształcić się w dorodne owoce. Problem z zawiązywaniem pomidorów dotyka zarówno początkujących, jak i doświadczonych miłośników ogrodnictwa. Przyczyn może być wiele – od nieodpowiedniej temperatury, przez błędy w nawożeniu, po niewłaściwe podlewanie. W tym poradniku znajdziesz konkretne rozwiązania, które pomogą Twoim pomidorom obficie owocować. Dowiesz się, jak rozpoznać i wyeliminować najczęstsze błędy uprawowe oraz jak wykorzystać naturalne metody na zwiększenie plonów.

Najważniejsze fakty

• Temperatura ma kluczowe znaczenie – pomidory najlepiej zawiązują owoce przy 20-25°C w dzień i 16-18°C w nocy. Zarówno chłód poniżej 15°C, jak i upały powyżej 30°C hamują proces owocowania.
• Nadmiar azotu szkodzi owocowaniu – przenawożone rośliny tworzą bujne liście kosztem kwiatów i owoców. W fazie kwitnienia ważniejszy jest potas i fosfor.
• Naturalne nawozy działają cuda – gnojówka z pokrzyw, nawóz ze skórek banana czy drożdże piekarskie to sprawdzone sposoby na poprawę zawiązywania owoców.
• Regularność podlewania to podstawa – pomidory potrzebują stałej, umiarkowanej wilgotności gleby. Zarówno przesuszenie, jak i zalanie korzeni prowadzi do opadania kwiatów.

Dlaczego pomidory nie zawiązują owoców? Główne przyczyny problemów

Zawodzą Cię pomidory, które mimo bujnego wzrostu nie chcą zawiązywać owoców? To częsty problem, który ma swoje konkretne przyczyny. W większości przypadków winowajcami są niekorzystne warunki atmosferyczne lub błędy w pielęgnacji. Rośliny te są wyjątkowo wrażliwe na wahania temperatury i wilgotności. Gdy temperatura spada poniżej 15°C lub przekracza 30°C, kwiaty mogą opadać bez zawiązania owoców. Równie ważne jest odpowiednie nawożenie – zarówno niedobór, jak i nadmiar składników odżywczych może zaburzyć proces owocowania.

Niekorzystne warunki atmosferyczne

Pomidory to prawdziwe ciepłolubne delikatesy. Gdy noce są zbyt chłodne (poniżej 15°C), pyłek staje się nieaktywny i nie dochodzi do zapylenia. Z kolei upały powyżej 30°C powodują, że kwiaty zasychają i opadają. Idealna temperatura dla zawiązywania owoców to 20-25°C w dzień i 16-18°C w nocy. Równie ważna jest wilgotność powietrza – zbyt suche powietrze (poniżej 60%) utrudnia kiełkowanie pyłku, a zbyt wilgotne (powyżej 80%) powoduje jego zbrylanie.

„Pamiętaj, że pomidory potrzebują stabilnych warunków – gwałtowne zmiany temperatury i wilgotności to dla nich ogromny stres”

Błędy w nawożeniu i podlewaniu

Najczęstszym błędem jest przenawożenie azotem, które powoduje bujny wzrost liści kosztem owoców. Pomidory w fazie kwitnienia potrzebują więcej potasu i fosforu niż azotu. Drugim grzechem jest nieregularne podlewanie – przesuszenie gleby powoduje opadanie kwiatów, a zalanie korzeni prowadzi do gnicia. Idealnie jest utrzymywać stałą, umiarkowaną wilgotność podłoża.

Kluczem do sukcesu jest obserwacja roślin – jeśli liście są ciemnozielone i bujne, ale kwiatów mało, to znak, że azotu jest za dużo. Z kolei słabe kwitnienie i fioletowe przebarwienia świadczą o niedoborze fosforu. Warto pamiętać, że pomidory w doniczkach są szczególnie wrażliwe na błędy w nawożeniu, bo mają ograniczoną ilość podłoża.

Optymalne warunki do zawiązywania owoców pomidorów

Jeśli chcesz, by Twoje pomidory obficie owocowały, musisz stworzyć im warunki zbliżone do ich naturalnego środowiska. Te rośliny pochodzą z ciepłych regionów Ameryki Południowej i mają bardzo konkretne wymagania. Kluczowe jest utrzymanie stabilnych warunków – zarówno jeśli chodzi o temperaturę, wilgotność, jak i dostęp do światła. W przeciwnym razie, nawet przy najlepszym nawożeniu, rośliny mogą nie zawiązywać owoców.

Właściwa temperatura i wilgotność

Pomidory to prawdziwe termofile, które najlepiej rozwijają się w temperaturze 20-25°C w dzień i 16-18°C w nocy. Gdy termometr przekracza 30°C, pyłek staje się jałowy, a kwiaty zasychają. Z kolei przy temperaturach poniżej 15°C procesy życiowe roślin znacząco zwalniają. Równie ważna jest wilgotność powietrza – optymalna wynosi 60-70%. Zbyt suche powietrze utrudnia kiełkowanie pyłku, a zbyt wilgotne sprzyja rozwojowi chorób grzybowych.

„Pamiętaj, że najważniejsza jest stabilność – gwałtowne wahania temperatury i wilgotności to największy wróg zawiązywania owoców”

Odpowiednie nasłonecznienie

Pomidory to rośliny dnia długiego, które potrzebują minimum 8 godzin pełnego słońca dziennie. Niedobór światła prowadzi do wyciągania się pędów, słabego kwitnienia i małej ilości owoców. Jednak w upalne dni warto zapewnić roślinom lekki cień w godzinach południowych – zbyt intensywne słońce może powodować oparzenia owoców. W uprawie doniczkowej szczególnie ważne jest regularne obracanie roślin, by wszystkie części miały równomierny dostęp do światła.

Warto zwrócić uwagę na kąt padania promieni słonecznych. Pomidory najlepiej rosną, gdy światło pada pod kątem 45-60°. W szklarniach często stosuje się specjalne folie rozpraszające światło, które zapobiegają przegrzewaniu się roślin. Jeśli uprawiasz pomidory na balkonie, postaraj się ustawić donice tak, by rośliny miały światło przez większą część dnia, ale były chronione przed palącym, południowym słońcem.

Naturalne nawozy zwiększające owocowanie pomidorów

W uprawie pomidorów kluczowe jest dostarczenie roślinom odpowiednich składników odżywczych, które wpływają na zawiązywanie i rozwój owoców. Naturalne nawozy to bezpieczna alternatywa dla chemicznych preparatów – nie tylko odżywiają rośliny, ale też poprawiają strukturę gleby i nie powodują przenawożenia. Wśród domowych sposobów na zwiększenie plonów pomidorów szczególnie warto zwrócić uwagę na gnojówkę z pokrzywy i nawóz ze skórek banana. Te proste w przygotowaniu preparaty dostarczają roślinom niezbędnych makro- i mikroelementów, które stymulują kwitnienie i zawiązywanie owoców.

Gnojówka z pokrzywy – bogactwo składników odżywczych

Pokrzywa to prawdziwa skarbnica składników odżywczych dla pomidorów. Gnojówka przygotowana z młodych pokrzyw (zbieranych przed kwitnieniem) zawiera duże ilości azotu, potasu, magnezu, żelaza i krzemu. Jak ją przygotować? Świeże pokrzywy (około 1 kg) zalewamy 10 litrami wody (najlepiej deszczówki) i odstawiamy na 2-3 tygodnie w zacienione miejsce, codziennie mieszając. Gdy przestanie się pienić – jest gotowa do użycia. Przed zastosowaniem rozcieńczamy w proporcji 1:10 i podlewamy rośliny co 10-14 dni.

Gnojówka z pokrzywy działa wielokierunkowo – nie tylko odżywia rośliny, ale też:

• poprawia strukturę gleby
• zwiększa aktywność mikroorganizmów glebowych
• odstrasza mszyce i przędziorki
• wzmacnia odporność na choroby grzybowe

Pamiętaj, że w fazie kwitnienia i owocowania należy ograniczyć nawożenie azotem na rzecz potasu.

Nawóz ze skórek banana – źródło potasu

Skórki bananów to naturalne źródło potasu, który jest kluczowy dla prawidłowego zawiązywania i dojrzewania owoców pomidorów. Przygotowanie nawozu jest banalnie proste – wystarczy wysuszyć skórki (np. w piekarniku w 50°C), zmielić je na proszek i wymieszać z wierzchnią warstwą gleby. Można też przygotować płynny ekstrakt – 3-4 skórki zalewamy 1 litrem wody i odstawiamy na 48 godzin. Takim roztworem podlewamy pomidory co 10 dni.

Dlaczego warto stosować nawóz bananowy?

• zwiększa zawartość cukrów w owocach
• poprawia wybarwienie pomidorów
• wzmacnia system korzeniowy
• zapobiega pękaniu owoców

Dodatkowo skórki bananów zawierają wapń, który zapobiega suchej zgniliźnie wierzchołkowej – częstej chorobie pomidorów. To ekonomiczne rozwiązanie, które pozwala wykorzystać kuchenne odpady dla dobra roślin.

Jak prawidłowo nawozić pomidory w różnych fazach wzrostu?

Pomidory to rośliny o zróżnicowanych potrzebach pokarmowych w poszczególnych fazach rozwoju. Kluczem do sukcesu jest dostosowanie nawożenia do aktualnego etapu wegetacji. W początkowej fazie wzrostu skupiamy się na budowaniu silnego systemu korzeniowego i zdrowej masy liściowej. Gdy rośliny zaczynają kwitnąć, zmieniamy strategię nawożenia, by wspierać proces zawiązywania owoców. Warto pamiętać, że niewłaściwe proporcje składników w różnych okresach mogą zaburzyć naturalny rozwój roślin.

Nawożenie w okresie kwitnienia

Gdy pomidory zaczynają kwitnąć, ich potrzeby pokarmowe diametralnie się zmieniają. W tej fazie ograniczamy azot, który mógłby powodować nadmierny rozwój liści kosztem kwiatów. Zwiększamy natomiast podaż fosforu i potasu – te pierwiastki są kluczowe dla prawidłowego kwitnienia i zawiązywania owoców. Świetnym rozwiązaniem jest w tym okresie:

• Gnojówka z żywokostu – bogata w potas, wapń i fosfor, idealna dla kwitnących pomidorów
• Mączka bazaltowa – dostarcza mikroelementów i poprawia strukturę gleby
• Nawóz ze skórek banana – naturalne źródło łatwo przyswajalnego potasu

W okresie kwitnienia warto też zadbać o odpowiednią ilość wapnia, który zapobiega suchej zgniliźnie wierzchołkowej. Można go dostarczyć w formie dolistnych oprysków z mleka rozcieńczonego wodą (1:4). Pamiętaj, że kwitnące pomidory są szczególnie wrażliwe na niedobory boru – objawiające się zasychaniem kwiatów. Warto wtedy zastosować oprysk z roztworu kwasu borowego (0,5 g na 1 litr wody).

Dokarmianie podczas zawiązywania owoców

Gdy pomidory zaczynają zawiązywać owoce, ich potrzeby pokarmowe znów się zmieniają. W tej fazie potas staje się najważniejszym składnikiem, odpowiadającym za prawidłowy rozwój i wybarwianie owoców. Jednocześnie nadal potrzebny jest fosfor, ale już w mniejszych ilościach niż w okresie kwitnienia. Azot podajemy w minimalnych dawkach, tylko tyle, by utrzymać roślinę w dobrej kondycji.

W okresie zawiązywania owoców szczególnie polecane są:

• Drożdże piekarskie – stymulują rozwój pożytecznych mikroorganizmów glebowych
• Fusy z kawy – dostarczają potasu i poprawiają strukturę podłoża
• Popiół drzewny – bogate źródło potasu i wapnia

Warto pamiętać, że pomidory w fazie owocowania są szczególnie wrażliwe na niedobory magnezu – objawiające się żółknięciem liści między nerwami. Można temu zapobiec stosując opryski z soli epsom (1 łyżka na 5 litrów wody). Równie ważne jest utrzymanie odpowiedniej wilgotności gleby – wahania mogą prowadzić do pękania owoców. Podlewanie powinno być regularne, najlepiej rano, bezpośrednio pod korzeń.

Domowe sposoby na lepsze zawiązywanie owoców

Jeśli Twoje pomidory kwitną, ale nie zawiązują owoców, warto sięgnąć po sprawdzone domowe metody, które pomogą roślinom przejść przez ten kluczowy etap. W przeciwieństwie do gotowych nawozów chemicznych, naturalne preparaty działają łagodniej i nie niosą ryzyka przenawożenia. Co ważne, większość składników do ich przygotowania znajdziesz w swojej kuchni lub ogrodzie. Te proste mikstury dostarczają roślinom niezbędnych składników pokarmowych i stymulują naturalne procesy owocowania.

Drożdże piekarskie jako stymulator wzrostu

Zwykłe drożdże piekarskie to rewelacyjny stymulator wzrostu dla pomidorów. Zawierają całą gamę witamin z grupy B, aminokwasy i mikroelementy, które pobudzają rozwój systemu korzeniowego i poprawiają przyswajanie składników pokarmowych z gleby. Jak przygotować taki nawóz?

1. Rozpuść 100 g świeżych drożdży w 0,5 l letniej wody
2. Dodaj łyżkę cukru i odstaw na godzinę
3. Rozcieńcz z 10 litrami wody i podlewaj rośliny

Takim roztworem warto podlewać pomidory co 2 tygodnie, szczególnie w okresie kwitnienia i zawiązywania owoców. Drożdże działają wielokierunkowo:

• poprawiają strukturę gleby
• stymulują rozwój pożytecznych mikroorganizmów
• zwiększają odporność roślin na choroby
• przyspieszają procesy metaboliczne

„Pamiętaj, że nawóz drożdżowy działa najlepiej, gdy gleba jest już rozgrzana – stosuj go od czerwca, gdy temperatura nocna nie spada poniżej 15°C”

Wywar z łusek cebuli i czosnku

Łuski cebuli i czosnku to naturalne źródło krzemu i innych mikroelementów, które wzmacniają tkanki roślinne i poprawiają zawiązywanie owoców. Przygotowanie wywaru jest niezwykle proste:

1. Zalej garść łusek cebuli i czosnku 1 litrem wody
2. Gotuj na małym ogniu przez 15 minut
3. Odstaw do ostygnięcia i przecedź

Takim wywarem można zarówno podlewać pomidory (rozcieńczony 1:5 z wodą), jak i opryskiwać rośliny (rozcieńczony 1:10). Działa on wielokierunkowo:

• wzmacnia ściany komórkowe roślin
• poprawia transport składników odżywczych
• działa odstraszająco na szkodniki
• zapobiega chorobom grzybowym

Wywar z łusek szczególnie dobrze sprawdza się w okresie kwitnienia, gdy pomidory są najbardziej narażone na ataki patogenów. Można go stosować co 10-14 dni, naprzemiennie z innymi naturalnymi nawozami.

Prawidłowe podlewanie pomidorów dla obfitego owocowania

Podlewanie to jeden z najważniejszych elementów pielęgnacji pomidorów, który bezpośrednio wpływa na zawiązywanie i jakość owoców. W przeciwieństwie do wielu innych warzyw, pomidory mają specyficzne wymagania wodne, a błędy w nawadnianiu mogą skutkować pękaniem owoców, opadaniem kwiatów czy rozwojem chorób grzybowych. Kluczem jest równowaga – zarówno przesuszenie, jak i zalanie korzeni może być dla roślin tragiczne w skutkach.

Jak często podlewać pomidory?

Pomidory potrzebują regularnego, ale umiarkowanego podlewania. W uprawie gruntowej w normalnych warunkach pogodowych wystarczy podlewać je co 3-4 dni, zwiększając częstotliwość w okresach upałów. W doniczkach, gdzie podłoże szybciej wysycha, podlewanie może być konieczne nawet codziennie. Najlepszą porą jest wczesny ranek – rośliny zdążą wchłonąć wodę przed upałem, a liście szybko obeschną, co zmniejsza ryzyko chorób.

Jak rozpoznać, że pomidory potrzebują wody?

• Liście tracą jędrność i lekko zwisają
• Wierzchnia warstwa gleby jest sucha na głębokość 2-3 cm
• Rośliny wolniej rosną, a nowe liście są mniejsze

„Pamiętaj, że lepiej podlewać rzadziej, ale obficie, niż często i powierzchownie. Głębokie podlewanie stymuluje korzenie do sięgania w głąb gleby”

Techniki podlewania zapobiegające chorobom

Nie tylko ilość wody ma znaczenie, ale także sposób jej dostarczania. Najlepszą metodą jest podlewanie bezpośrednio pod korzeń, unikając moczenia liści i łodyg. W uprawie amatorskiej świetnie sprawdza się:

• System kropelkowy – woda powoli sączy się do korzeni
• Podlewanie do misek – wokół rośliny tworzy się zagłębienie, w które wlewamy wodę
• Butelki z dziurkami – zakopane w ziemi stopniowo uwalniają wodę

Warto też pamiętać o ściółkowaniu, które ogranicza parowanie wody i stabilizuje wilgotność gleby. Ściółka z przekompostowanej kory, słomy czy skoszonej trawy dodatkowo chroni korzenie przed przegrzaniem i dostarcza składników odżywczych. Unikaj podlewania zimną wodą prosto z kranu – lepiej ją odstąpić, by nabrała temperatury otoczenia.

Zabiegi pielęgnacyjne wspomagające zawiązywanie owoców

Prawidłowa pielęgnacja pomidorów to klucz do obfitego owocowania. Wbrew pozorom, samo nawożenie to za mało – rośliny potrzebują systematycznej opieki przez cały sezon wegetacyjny. Najważniejsze zabiegi to usuwanie wilków, odpowiednie podpieranie roślin i kontrola wilgotności gleby. Te proste czynności wykonane w odpowiednim czasie mogą zwiększyć plony nawet o 30-40% w porównaniu do zaniedbanych krzaków.

Usuwanie wilków – kiedy i jak to robić?

Wilki, czyli boczne pędy wyrastające z kątów liści, to naturalny sposób pomidorów na rozrost. Jednak w uprawie ogrodowej ich pozostawienie oznacza rozproszenie energii rośliny na zbyt wiele pędów. W efekcie owoce są mniejsze i później dojrzewają. Usuwanie wilków to zabieg prosty, ale wymagający regularności:

• Najlepszy moment to gdy pędy mają 5-7 cm długości – wtedy łatwo je oderwać palcami
• Zabieg wykonuj rano, gdy rośliny są nawodnione i bardziej elastyczne
• Chwytaj pęd u podstawy i odłamuj go ruchem w dół – nie używaj noża
• Pozostaw mały „kikut” (2-3 mm), który zaschnie i zmniejszy ryzyko infekcji

„Pamiętaj, że u odmian karłowych i koktajlowych nie zawsze trzeba usuwać wszystkie wilki – czasem warto pozostawić 2-3 pędy dla zwiększenia plonowania”

Odpowiednie podpieranie roślin

Pomidory to rośliny o cienkich, wiotkich łodygach, które pod ciężarem owoców łatwo się łamią. Bez podpór grona leżą na ziemi, co zwiększa ryzyko chorób i gnicia owoców. W zależności od odmiany stosuje się różne metody podpierania:

• Tyczki bambusowe lub metalowe – idealne dla odmian średniowysokich, wbijane pod kątem 45°
• Sznurki pionowe – najlepsze w szklarniach, pozwalają roślinie rosnąć do góry
• Kratki i konstrukcje z siatki – dobre dla rozłożystych odmian koktajlowych
• Koszyki druciane – świetne dla pomidorów w donicach

Podpory należy instalować od razu po posadzeniu, by nie uszkodzić później korzeni. Rośliny przywiązuj miękkim materiałem (rajstopy, paski filcu) w kształcie ósemki – to zapobiega otarciom. W miarę wzrostu pomidora systematycznie poprawiaj wiązania, by łodyga miała swobodę grubienia.

Jak rozpoznać i uzupełnić niedobory składników pokarmowych?

Pomidory to żarłoczne rośliny, które szybko wyczerpują składniki pokarmowe z gleby. Niedobory najczęściej pojawiają się w okresie intensywnego wzrostu i owocowania. Kluczowe jest wczesne rozpoznanie symptomów, bo odpowiednio szybka reakcja może uratować plony. Rośliny wysyłają wyraźne sygnały, gdy brakuje im konkretnych pierwiastków – wystarczy uważnie obserwować kolor i strukturę liści oraz tempo wzrostu.

Objawy niedoboru potasu i fosforu

Potas to kluczowy pierwiastek dla owocowania. Jego niedobór objawia się charakterystycznym brązowieniem i zwijaniem się brzegów starszych liści. Blaszki liściowe mogą wyglądać jak przypalone, a owoce dojrzewają nierównomiernie i są mniej słodkie. W przypadku fosforu liście przybierają niebieskawo-fioletowy odcień od spodu, a rośliny wolniej rosną. Kwitnienie jest słabe, a zawiązki często opadają.

Jak naturalnie uzupełnić te niedobory?

• Popiół drzewny – rozsypany wokół roślin (1 szklanka na krzak) dostarcza potasu i wapnia
• Gnojówka z żywokostu – bogate źródło łatwo przyswajalnego potasu
• Mączka kostna – powoli uwalniający się fosfor, idealny do podsypywania
• Fusy herbaty – zawierają zarówno potas, jak i śladowe ilości fosforu

Naturalne źródła mikroelementów

Oprócz głównych składników pokarmowych, pomidory potrzebują całej gamy mikroelementów. Niedobór boru objawia się zasychaniem wierzchołków wzrostu i pękaniem owoców. Brak magnezu to żółknięcie liści między nerwami, a niedostatek wapnia prowadzi do suchej zgnilizny wierzchołkowej.

Skąd czerpać te cenne składniki?

• Skorupki jaj – zmielone i wymieszane z glebą dostarczają wapnia
• Sól Epsom – rozpuszczona w wodzie (1 łyżka na litr) uzupełnia magnez
• Wywar z pokrzyw – bogaty w żelazo, mangan i inne mikroelementy
• Kora drzew iglastych – stopniowo uwalniająca bor i miedź

Pamiętaj, że najlepszą ochroną przed niedoborami jest zapobieganie – regularne nawożenie naturalnymi preparatami i utrzymywanie żyznej, próchniczej gleby. Warto też stosować płodozmian i uprawiać rośliny na zielony nawóz, które wzbogacają podłoże w różnorodne składniki pokarmowe.

Wnioski

Uprawa pomidorów to prawdziwa sztuka wymagająca zrównoważonego podejścia. Kluczem do sukcesu jest zrozumienie, że te rośliny potrzebują stabilnych warunków – zarówno pod względem temperatury, wilgotności, jak i dostępu do składników pokarmowych. Najczęstsze problemy z zawiązywaniem owoców wynikają z błędów w pielęgnacji, które można łatwo wyeliminować stosując się do kilku podstawowych zasad.

Warto zapamiętać, że pomidory w różnych fazach wzrostu mają zróżnicowane potrzeby – podczas gdy młode rośliny potrzebują więcej azotu, te kwitnące i owocujące wymagają zwiększonych dawek potasu i fosforu. Równie ważne jest odpowiednie podlewanie – regularne, ale nie nadmierne, oraz systematyczne usuwanie wilków, które osłabiają roślinę.

Naturalne nawozy, takie jak gnojówka z pokrzyw czy nawóz ze skórek banana, to bezpieczna alternatywa dla chemicznych preparatów. Nie tylko dostarczają niezbędnych składników, ale też poprawiają strukturę gleby i nie powodują przenawożenia. Pamiętajmy też, że obserwacja roślin to najlepszy sposób na wczesne wykrycie niedoborów i szybką reakcję.

Najczęściej zadawane pytania

Dlaczego moje pomidory mają dużo kwiatów, ale nie zawiązują owoców?
To częsty problem, który najczęściej wynika z nieodpowiedniej temperatury (poniżej 15°C lub powyżej 30°C) lub niewłaściwego nawożenia (zbyt dużo azotu, za mało potasu). Może to też być skutkiem niskiej wilgotności powietrza utrudniającej zapylenie.

Jak często powinienem podlewać pomidory?
W gruncie wystarczy co 3-4 dni, w donicach często codziennie. Klucz to głębokie podlewanie rano, bez moczenia liści. Gleba powinna być wilgotna, ale nie mokra – sprawdź palcem wierzchnią warstwę ziemi.

Czy muszę usuwać wszystkie wilki u pomidorów?
U większości odmian tak – pozostawienie zbyt wielu pędów bocznych osłabia roślinę. Wyjątkiem są niektóre odmiany karłowe i koktajlowe, gdzie można zostawić 2-3 wilki dla zwiększenia plonów.

Jak naturalnie zwiększyć zawiązywanie owoców?
Stosuj nawozy bogate w potas (gnojówka z żywokostu, skórki banana), zapewnij stabilne warunki i rozważ ręczne zapylanie w okresach słabej aktywności owadów. Pomocne są też opryski z kwasu borowego.

Po czym poznać, że pomidorom brakuje potasu?
Charakterystyczne objawy to brązowienie brzegów starszych liści, ich zwijanie się i nierównomierne dojrzewanie owoców. W takim przypadku warto zastosować popiół drzewny lub gnojówkę z pokrzyw.